دومین جلسه هم‌اندیشی سال ۹۹ انجمن صنفی کارفرمایی شرکت‌های ايمني
خواستن و خاستن
گفت‌وگوی مجله مهندسی ایمنی با جناب آقای مهندس توتونچی، مدیرعامل صنایع الکترونیک زیتکس، اولین تولیدکننده سیستم‌های کامل اعلام حریق آدرس‌پذیر در ایران
لطفاً برای شروع خودتان را معرفی کرده و مختصری در مورد نحوه ورودتان به حوزه ایمنی توضیح بدهید.
با سلام و احترام و سپاس از بذل توجه نشریه مهندسی ایمنی؛ باید بگویم که سؤال شما جواب نسبتاً جالبی دارد.
آغاز ورود من به بازار کار از دوران دانشجویی آغاز شد. من در دانشگاه آزاد درس می‌خواندم و باید شهریه پرداخت می‌کردم اما از طرفی مایل نبودم که این هزینه را به پدر بزرگوارم تحمیل کنم. با این نگرش بود که از همان دوران تصمیم گرفتم در کنار تحصیل به کار بپردازم. سال 72 بود که در روزنامه محلی شهرمان کار خود را آغاز کردم اما حقوق آن محدود بود، ازاین‌رو پس از چندی وارد حوزه حسابداری شدم و هم‌زمان حسابداری دو داروخانه بزرگ در تبریز را به عهده گرفتم. آن روزها هنوز به خاطر من است و اکنون که در موردشان می‌گویم تصاویر آن ایام جلوی چشمانم رژه می‌روند. آن موقع کامپیوتر و نرم‌افزارهای حسابداری مثل امروز رایج نبود، کار حسابداری دستی انجام می‌شد و زمان زیادی را از من می‌گرفت؛ به طوری که گاه تا پاسی از شب با اعداد و ارقام سروکله می‌زدم. دوران سهل و ساده‌ای نبود اما نمی‌دانم چرا یادآوری آن برایم طعم شیرینی دارد.
می‌توانم سال 74 را به عنوان آغاز ورودم به حوزه ایمنی معرفی کنم. در آن سال بود که من به واسطه‌ی یک آگهی استخدام کار خود را به عنوان مدیر فروش یک شرکت که در حوزه ایمنی اماکن فعالیت داشت، آغاز کردم. کار من در این رسته خوب پیش رفت و بالأخره بعد از آزمون چند حوزه کاری، علاقه‌ی اصلی ام را یافتم. یک سال بعدازآن بود که تحصیلم تمام شد و حالا دیگر نه برای تأمین هزینه دانشگاه که برای علاقه‌ی خودم کار می‌کردم. حوزه ایمنی حریق تازه داشت شکل می‌گرفت و من نیز آینده کاری خود را بر همین اساس پایه‌ریزی کردم. بازگشایی فروشگاهی در حوزه ایمنی حریق که روبروی ساختمان مرکزی آتش‌نشانی تبریز قرار داشت، اولین کسب‌وکار مستقل من در این حوزه بود. این فروشگاه هنوز هم هست.
ایمنی در آن سال‌ها نوپا بود و کشور ما تولیدات چندانی در این رسته نداشت؛ از همین رو واردات اولین گزینه‌ای بود که برای تکمیل و توسعه کار جلوی پای ما قرار داشت. بنابراین مقتضیات بود که واردات ما به تدریج آغاز شد و در نهایت تولیدات کشورهایی چون ترکیه و فنلاند توسط ما تهیه و برای سایر نقاط کشور ارائه می‌شد.
خوشبختانه سازمان محترم آتش‌نشانی تهران با سخت‌گیری‌های به جای خود از همان ابتدا برخوردی اصولی با محصولات این رسته داشت و استانداردها را مدنظر قرار می‌داد. این شد که محصولات ایمنی رشد و فراگیری خوبی در کشور پیدا کرد و خشت‌های اول صاف و صحیح گذاشته شدند. برآورده کردن خواسته‌های حرفه‌ای و درست این سازمان، فعالان این رسته را به اجرای بدون خلل استانداردها وادار کرد و کیفیت اولویت شد. با این تدابیر، تهیه، ارائه و تولید محصولات تماماً منوط به رعایت الزامات کیفی و استانداردها شد و اخذ تخصص و به کار بردن آن تنها راه پیش پای توسعه‌طلبی در این صنعت قرار گرفت. پیرو این دیدگاه بود که کارخانه صنایع الکترونیک زیتکس به سال 1386 تأسیس شد.
زیتکس تجربه خود از واردات بهترین‌ها و کار با برترین‌ها را با همت نیروی جوانش ترکیب کرد و به این ترتیب زمینه برای فعالیت‌های آزمایشگاهی، پژوهشی و تولید فراهم شد. رواج ایمنی در ایران و از طرفی تحریم‌های همه‌جانبه باعث جدی شدن بحث تولید داخلی شد و آن دست از تولیدکنندگان این رسته که از اساس اصولی کار کرده بودند توسعه خوبی یافتند و زیتکس هم از این قاعده مستثنا نبود.
آن طور که اشاره کردید زیتکس کار خود را از یک فروشگاه محلی آغاز کرد اما به سرعت مدارج ترقی را پشت سر گذاشت که این خود نشانی از توالی گام‌های درست است. آن کسب‌وکار کوچک امروز از لحاظ نرخ اشتغال‌زایی چه جایگاهی دارد؟ زیتکس از لحاظ تجهیزات و اخذ فناوری‌ها در چه جایگاهی ایستاده است؟
مجموعه فعلی ما دارای بیش از 50 پرسنل متخصص و تکنسین است که تجارب و علم کافی در این حوزه را دارا هستند.
زیتکس طی این سال‌ها با نگرش توسعه‌پذیری که داشته است برنامه‌ی ارتقا همیشگی را سرلوحه‌ی کار خود قرار داده و هرگز پایانی را برای توسعه خود مشخص نکرده است. از نکات مثبتی که تاکنون اتفاق افتاده می‌توانم به تأسیس و تجهیز آزمایشگاه مجهزی در مجموعه زیتکس اشاره کنم که عمده بار تحقیق و پژوهش و کنترل کیفیت ما را عهده‌دار شده است. گفتنی است که آزمایشگاه تخصصی ایمنی و اعلام حریق زیتکس علاوه بر انجام تست‌ها و خدمت به بخش تحقیق و توسعه، به عنوان آزمایشگاه همکار سازمان ملی استاندارد و آتش‌نشانی تهران نیز فعالیت دارد.
توسعه و تولید فنی و علمی که تلاش متخصصان، تجربه مجموعه و آزمایشگاه مجهز بانی آن بوده‌اند هم‌اکنون درخت پر باری است که بخش قابل‌توجهی از بازار داخلی را زیر سایه خود گرفته و در صورت رفع مشکلات صادرات و فروکش کردن شدت تحریم‌ها، توان رقابت و سبقت از بهترین برندهای جهانی در این رسته را دارد.
ایران تا چندی پیش وابستگی زیادی به واردات محصولات ایمنی داشت و ساخت ابتدایی‌ترین آن‌ها تبدیل به یک رؤیا شده بود اما امروز تولیدات ملی به انجام می‌رسند؛ همچنین محصولاتی چون بیم دتکتورها، پانل‌های اطفا حریق و دتکتورهای گازی و مونوکسید استاندارد، از جمله محصولاتی هستند که اکنون مراحل نهایی تولید خود را طی می‌کنند و به زودی به سبد کالایی زیتکس اضافه می‌شوند.
زیتکس مفتخر است که توانسته در تدوین، ویرایش و به‌روزرسانی استانداردهای ملی مشارکت داشته باشد و به این نحو هم سهم خود را نسبت به صنعت ایمنی پرداخت کند. ما تمامیت خود را در کنار سازمان ملی استاندارد، سازمان آتش‌نشانی و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی قرار دادیم و نقش مؤثری را در تدوین استانداردها و دستورالعمل‌های ضروری توسعه این صنعت ایفا کردیم و همواره نیز همکاری با این واحدهای ناظر را وظیفه‌ی خود تلقی کرده و این راه را ادامه خواهیم داد. باید توجه داشت که این سازمان‌ها با هدف استانداردسازی و ارتقای کیفیت در صنعت ایمنی فعالیت می‌کنند و بر ما فعالان این حوزه است که از هیچ کمکی به آن‌ها دریغ نکنیم.
مجموعه شما از ابتدا کار خود را با واردات آغاز کرد؛ چه شد که به تولید متمایل شدید؟ آیا همان‌طور که معروف است، واردات راحت‌تر و پرسودتر از تولید نیست؟
شاید واردات از تولید راحت‌تر باشد و عملاً سود تجاری قابل‌اعتنایی حاصل کند ولی حس اشتغال‌زایی مؤثری پدید نمی‌آورد. یک شرکت تولیدی، هم از حمایت‌های کم و بیش دولتی برخوردار است و هم موجبات اشتغال مستقیم و غیرمستقیم فعالان این امر را فراهم می‌کند و این نتیجه‌ای لذت‌بخش است. زیتکس خود را در برابر همکاران و مصرف‌کنندگان و صنف و صنعتی که در آن کار می‌کند و کشوری که در آن پا گرفته و توسعه یافته است مسئول می‌داند و اشتغال‌زایی و حرکت به سمت خودکفایی در این رسته را وظیفه‌ی خود می‌داند.
لطف کنید برای آشنایی بیشتر مخاطبان ما برخی از پروژه‌های شاخصی که با محصولات زیتکس تجهیز شده‌اند را معرفی کنید.
خوشبختانه زیتکس با تعصبش در رعایت کیفیت توانسته نظرات مساعد فعالان این حوزه را کسب کند. در رابطه با پروژه‌ها می‌توان گفت که تقریباً همه‌ی ارگان‌های مهم دولتی از محصولات این شرکت استفاده کرده‌اند و بر اساس نظرسنجی‌های می‌توان اعلام کرد که به حمدالله دقت در کیفیت موجبات رضایت مصرف‌کنندگان و اطمینان از ایمنی موجود را نشان می‌دهد. ما تا کنون بازخوردهای بسیار خوبی را از دوستان و مشتریان خود دریافت کرده‌ایم اما همواره می‌دانیم که کیفیت مبحثی نامحدود و تلاش برای آن توقف‌ناپذیر است. ما تمام تلاش خود را به خرج داده و می‌دهیم تا زیتکس روزبه‌روز توسعه و تکامل بیابد و با رعایت اصول مشتری مداری دائماً جایگاه خود در چشم مصرف‌کننده را ارتقا دهد.
تولید برخی محصولات از جمله سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر جزو تولیدات خاص و حرفه‌ای بازار محسوب می‌شوند که کشور ما تا چندی پیش واردکننده صرف آن‌ها محسوب می‌شد. لطفاً کمی در مورد این محصول ویژه توضیح دهید. مزایای آن نسبت به سایر برندهای موجود در بازار چیست؟
همان‌طور که اشاره کردید ما تا قبل از سال 86 فقط واردکننده این محصول بودیم و تلاش و تقلایمان به مطرح کردن برندی که نمایندگی آن را داشتیم محدود می‌شد. من خرسندم که امروز رقابت سالم ما شکلی داخلی گرفته و تلاشمان معطوف به برندسازی محصول خودمان است.
در رابطه با مزایای سیستم‌های آدرس پذیر تولیدی زیتکس باید بگویم محصولی تولید گردیده که حاصل تجمیع تمامی آپشن‌های مطرح برندهای درجه یک دنیای ایمنی است. علاوه بر ملاحظات کیفی باید به کنترل محسوس بهای این محصولات هم اشاره‌کنم؛ ما همواره تلاش خود را برای پایین نگه‌داشتن قیمت به خرج داده‌ایم و مزیت رقابتی بودن زیتکس را هم حفظ کرده‌ایم. گارانتی، پشتیبانی سریع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری محصولات تولیدی این مجموعه نیز از دیگر نکات مثبت زیتکس محسوب می‌شود. ما در پی توسعه یک برند محبوب و قابل‌اتکا هستیم و در این راه از هیچ کوششی فروگذار نمی‌کنیم.
برای ایجاد شفافیت بیشتر بفرمایید که روند همکاری شما با سایر شرکت‌های فعال مجری، مشاور و دیگر همکاران این حوزه چگونه خواهد بود؟
سیاست‌گذاری کلی زیتکس تأمین کالا مورد نیاز برای سایر همکاران است. طی 15 سال گذشته سیاستی مبنی بر انجام پروژه‌ها و ارتباط مستقیم با مصرف‌کننده نهایی اتخاذ نکرده‌ایم که البته باید بگویم که عملاً این اتفاق برای یک شرکت تولیدکننده عمده میسر و اصولی نیست. می‌توانم اطمینان دهم که اکنون تمامی نمایندگان استان‌ها و دفاتر استانی آمادگی کامل را برای ارائه کالا و خدمات به همکاران مشاور و مجری دارند؛ افتخار ما این است که تا کنون هرگز در زیتکس انحصارطلبی و عدم همکاری لحاظ نشده و مطمئناً از این پس نیز نخواهد شد؛ ما هدف غایی خود را گسترش ایمنی در سطح کشور می‌دانیم و ازاین‌رو با تمام توان همکار صادق سایر فعالان این حوزه در جای‌جای میهن عزیزمان هستیم.
بارها سخن از عدم توجه دست‌اندرکاران بدنه دولت و دستگاه‌های ذی‌ربط به بحث تولید پیش آمده است؛ آیا حمایت‌های دولتی نصیب تولیدات زیتکس شده است؟ نقش دستگاه‌های ناظر در قبال تلاش‌های شما چه بوده است؟
لازم می‌دانم که بگویم زیتکس تاکنون با ممانعت غیراصولی یا غیرمنطقی هیچ دستگاه ناظری مواجه نشده است. من نمی‌دانم قبل از این وضعیت تولیدات و زاویه تولیدکننده با دولت به چه شکل بوده و آیا در رسته‌های مختلف متفاوت است یا خیر؛ فقط می‌توانم اذعان کنم که اتفاقاً باریک‌بینی‌ها و سخت‌گیری‌ها بوده که بانی اعتلای برند و کیفیت تولیدات ما شده است. طی این پروسه‌های تولید اگر اسناد و تست و گزارشی طلب شده منطبق با قانون بوده و نه‌تنها بانی موانع نشده، بلکه در پی اثبات کیفیت‌ها، حمایت‌های معنوی دولتی نیز میسر شده است.
خوشبختانه سازمان محترم آتش‌نشانی تهران و سایر سازمان‌های آتش‌نشانی در کلان‌شهرها پس از بررسی و بازدید از روند تولید و تست سیستم‌های آدرس‌پذیر تولید زیتکس، این سری محصولات را در وندورلیست‌های خود لحاظ کرده‌اند. به نظر من این عمل حمایت از تولید ملی محسوب می‌شود و مشوقی برای ادامه راه است. دقت و سخت‌گیری آن هم در تولیداتی که به جان انسان‌ها بستگی دارند کاملاً طبیعی است و در همه‌ی دنیا نیز رایج است. اگر شما از همان اساس استانداردها را مبنای تولید خود قرار دهید هرگز از تست و آزمایش گریزان نخواهید بود. از طرفی وقتی محصول باکیفیت تولید کنید کسی نمی‌تواند از آن ایراد بگیرد یا کارشکنی کند.
سال 99 به نام «جهش تولید» خوانده شده است، با توجه به سیاست‌گذاری کلان دولتی و فرمایشات مقام معظم رهبری پیرامون حمایت همه‌جانبه دولت از تولیدات داخلی و کمک به توسعه آن‌ها، روند استقبال نهادهای دولتی ذی‌ربط از برند ملی آدرس پذیر زیتکس چگونه بوده است؟
باید گفت که الان چند دوره است که اسامی سال‌ها با توجه و تمرکز بر تولید داخلی نام‌گذاری می‌شوند و خوشبختانه این مسئله در سال‌های اخیر جدی تر شده است. طبق تجارب خود به عنوان یک تولیدکننده باید اذعان کنم که عملاً همکاری دستگاه‌های دولتی نسبت به خرید محصولات ملی به شکل محسوسی افزایش پیدا کرده است. اکنون با اولین اطلاع‌رسانی و ارسال اسناد، این سیاست‌گذاری در مورد تولیدات اجرایی می‌شود و حمایت‌های لازم بر اساس مصوبات در اختیار قرار می‌گیرند. می‌توان گفت که این مسئله چشم‌انداز بسیار عالی را برای صنعت ایران، نه‌تنها در حوزه ایمنی بلکه در سایر حوزه‌ها نیز به ارمغان آورده است.
شما به عنوان یک تولیدکننده پیشرو نقش دانش فنی در تولید را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
من می‌توانم این سؤال را نسبت به تولیدات مجموعه‌ی خودمان پاسخ بگویم. برای محصولاتی در رسته‌ی کاری ما دانش فنی نسبت به سایر شقوق تولید از اولویت بالایی برخوردار است. من معتقدم حتی در بوران تحریم‌ها و وضعیت فعلی اگر یک واحد تولیدی ملی، دارای تخصص کافی در حوزه محصولات خود باشد، می‌تواند مانع ارزبری کشور در آن حوزه شده و بر اساس شناخت کافی از قطعات و قیمت‌های بین‌المللی آن‌ها، مبادرت به خرید مواد اولیه به قیمت‌های واقعی آن‌ها کند. در صورتی که شرکت‌های داخلی بتوانند در کنار تولید ملی خود کیفیت خوبی را نیز ارائه کنند، نقش کنترل ارز بری حتی به سمت‌وسوی ارزآوری نیز حرکت خواهد کرد.
ممنون از وقتی که در اختیار مهندسی ایمنی قرار دادید. به عنوان سؤال پایانی شما رمز موفقیت زیتکس را در چه می‌دانید؟
توکل، عشق به میهن، همدلی و مسئولیت پذیری.
تاریخ مصاحبه: خرداد ماه 1399
