HSE چیست؟ (Health,Safety,Environment)

 HSE چیست؟

عبارت HSE فرم کوتاه شده کلمات انگليسي Health (به معناي سلامتي و بهداشت)، Safety (به معناي ايمني) و Environment (به معناي محیط‌زیست) است. استاندارد HSE يکي از استانداردهايي است که در حوزه نظارت بر رعايت سلامتي و ايمني افراد در محیط‌های کاري می‌پردازد. استاندارد HSE با نظارت بر عوامل تأمین سلامتي، ايمني محيط درروند اجراي کليه پروژه‌های کاري منجر به ايجاد و افزايش کيفيت اين سه مقوله می‌شود.

تاريخچه HSE

در روند تدوين و تنظيم استاندارد HSE ابتدا دو مقوله بهداشت و ايمني براي اولين بار در سال 1885 ميلادي موردتوجه واقع شد و سپس مقوله محیط‌زیست نيز به اين استاندارد افزوده شد. استاندارد HSE و کليه قوانين و ضوابط مرتبط با آن اولين بار در سال 1970 در قوانين کار کشور آمريکا مصوب شد.

هدف اصلي از تصويب اين قوانين افزايش آگاهي کارگران درباره کليه خطرات ناشي از بروز حوادث کار و آشنايي آن‌ها با حقوق اوليه خود نسبت به رعايت کليه اصول و قوانين ايمني و تأمین تجهيزات ايمني موردنیاز با توجه شرايط کاري آن‌ها توسط کارفرمایان بود.

تعريف HSE

فاکتور اول در استاندارد HSE مقوله Health يا همان سلامتي است. فاکتور سلامتي يا بهداشت شامل کليه موارد مرتبط با بهداشت فردي، بهداشت حرفه‌ای و بهداشت محيط کاري افراد است. در حوزه بهداشت فردي می‌بایست سلامت جسمي و رواني کليه کارگران و پرسنل مورد بررسي و تائيد پزشکان و کارشناسان متخصص برسد. در حوزه بهداشت حرفه‌ای و بهداشت محيط کار نيز بايد با توجه به شاخص‌های تعريف شده در حوزه کاري پرسنل و بررسی‌های انجام‌شده توسط کارشناسان و متخصصان زبده، از رعايت همه موازين و فاکتورهاي موردنظر اطمينان خاطر حاصل کرد.

فاکتور دوم در استاندارد HSE مقوله Safety یا همان ايمني است. تأمین کليه تجهيزات ايمني تخصصي موردنیاز هر پروژه با توجه به زمينه فعاليت پروژه و ویژگی‌های خاص آن پروژه است که به عهده کارفرمايان پروژه است. رعايت کليه اصول و قوانين ايمني از سوي کارفرمايان و پرسنل نيز در حوزه نظارتي بخش ايمني استاندارد HSE به شمار می‌رود. شرايط ویژه‌کار در پروژه‌های مختلف شامل مواردي مانند کار در ارتفاعات بالا، اعماق زمين و معادن و انجام پروژه‌های پرخطری مانند ریخته‌گری، جوشکاري، قالب‌زنی و چنین کارهایی است.

فاکتور سوم در استاندارد HSE مقوله محیط‌زیست است. محیط‌زیست دربرگیرنده کليه عوامل و فاکتورهاي موجود در طبيعت اعم از آب، خاک، هوا، طبيعت و غيره است که احتمال دارد در روند اجراي پروژه به آن‌ها آسيب وارد شود. استاندارد HSE کارفرمايان و به‌تبع آن پرسنل را ملزم به رعايت اصول و قوانين ايمني متناسب با نوع پروژه، به‌منظور ممانعت از بروز آسيب به محیط‌زیست می‌کند.

دیگران می‌خوانند:

اهمیت HSE در صنایع نفت و گاز

لزوم استفاده از HSE

با توجه به روند بسيار رو به رشد توسعه انواع صنايع و مشاغل در کليه ابعاد و در سرتاسر جهان استفاده از اصول و قوانين يکسان می‌تواند تأثیرات به سزايي در رشد و توسعه صنايع و کاهش عوارض و خسارات جانبي داشته باشد. در ادامه به برخي از دلايل لزوم رعايت مباحث و قوانين مربوط به HSE اشاره خواهيم کرد.

اولين و آخرين نتايج حاصل از رعايت و پیاده‌سازی اصول HSE در پروژه‌های در حال اجرا احساس رضايت همه عوامل درگیر در پروژه است. به اين صورت که با رعايت اصول، قوانين و مقررات مربوط به HSE حقوق همه کارکنان و پرسنل رعايت و پرداخت می‌شود، هیچ‌گونه حادثه و اتفاق ناگواري در طول روند اجراي پروژه رخ نخواهد داد و در صورت برزو هرگونه خسارت به دليل رعايت اصول ايمنی و پیش‌بینی‌های انجام‌شده کارفرما دچار خسارت و زيان غیرقابل‌جبران نخواهد شد. همچنين رعايت اصول و قوانين سيستم HSE مانع ايجاد آلودگي و تخريب در محیط‌زیست خواهد شد و درنهایت پروژه با رعایت کليه اصول و قوانين در موعد مقرر بدون اتلاف وقت و با حداکثر راندمان کاري به اتمام خواهد رسيد.

با توجه به گستردگي و تنوع امور پروژه‌ها و پيچيدگي روند مديريت اين پروژه‌ها استفاده از يک الگوي استاندارد می‌تواند کمک شاياني به روند مديريت پروژه نمايد. استفاده از سيستم HSE می‌تواند به تسهيل، شفاف‌سازی و بهبود روش‌های اجرايي و دستورالعمل‌های موردنیاز در پروژه کمک کند. به‌کارگیری اصول و قواعد سيستم HSE می‌تواند به کارکرد بهينه کليه منابع سازمان از قبيل نيروهايي انساني، تجهيزات و ماشین‌آلات کمک کند.

يکي ديگر از مزاياي اجراي قوانين و قواعد HSE در پروژه‌ها، ايجاد یک‌زبان مشترک ميان کليه بخش‌ها و قسمت‌های پروژه و زیرمجموعه‌های آنان است که در نهایت يکپارچگي و اتحاد در پروژه را به ارمغان خواهد آورد. اصول، قواعد و دستورالعمل‌های سيستم HSE در کاهش چشمگير ریسک‌های زیست‌محیطی و افزايش بهداشت شغلي مؤثر خواهد بود.

پیش‌بینی موقعیت‌های پرخطر يکي ديگر از مزاياي استفاده و اجراي استاندارد HSE در پروژه‌ها است و در نهايت منجر به ايجاد آمادگي و تأمین تجهيزات موردنیاز به‌منظور مقابله با خطرات محتمل‌الوقوع خواهد شد. پیش‌بینی خطرات و ايجاد آمادگي به‌منظور مواجهه و مقابله با آن می‌تواند اقدامات به‌موقع و هوشمندانه‌ای در پي داشته باشد که به کاهش چشمگير ميزان خسارت وارده خواهد انجاميد.

يکي ديگر از مزاياي اجراي سيستم HSE در سازمان‌ها و پروژه‌ها افزايش سطح ايمني و بهداشت فردي و عمومي است. رعايت قوانين و دستورالعمل‌های زیست‌محیطی نيز يکي ديگر از دستاوردهاي اجراي سيستم HSE در پروژه‌ها است. بررسي و تحقيق در مورد عوامل بالقوه با ريسک بروز خطر در محیط‌های کاري يکي ديگر از نتايج پیاده‌سازی سيستم HSE در کليه پروژه‌ها است.

از ديگر مزاياي اجراي سيستم HSE در سازمان‌ها و پروژه‌ها تعيين و شفاف‌سازی شرح وظايف و مسئولیت‌های هر يک از مديران و پرسنل در پروژه است. به وجود آمدن انگيزه در پرسنل به‌واسطه‌ی اطمينان خاطر آن‌ها نسبت به مديريت، به دليل تلاش آن‌ها برای ايجاد محيط کاري امن و استاندارد يکي ديگر از تبعات مثبت اجراي سيستم HSE در سازمان‌ها، ارگان‌ها و پروژه‌ها است.

اجراي سيستم HSE در سازمان‌ها، پروژه‌ها و ارگان‌های بزرگ می‌تواند منجر به زمینه‌سازی براي بالفعل شدن توان فکري و خلاقيت پرسنل و کارکنان شده و همچنين زمینه‌ساز ايجاد رقابت‌های سالم و مؤثر ميان آنان شود.

اجراي سيستم HSE در سازمان‌ها، ارگان‌ها و پروژه‌های می‌تواند شرايط خودارزیابی را براي کليه پرسنل در رده‌های مختلف فراهم آورد. از ديگر مزاياي بسيار مهم اجرا و اعمال سيستم HSE در سازمان‌ها، ارگان‌ها و پروژه‌ها، کاهش چشمگير هزینه‌های ناشي از خسارات و حوادث رخ‌داده است. اين خسارات شامل هزینه‌های ناشي از توقف روند اجراي پروژه، هزینه‌های درماني و دیگر خسارت‌های این‌چنینی است.

شغلی سودمند

با توجه به مزايا، فوايد و نياز سازمان‌ها، ارگان‌ها و پروژه‌ها به استفاده از سيستم HSE در روند کاري خود و تمايل صاحبان صنايع و مشاغل، سرمایه‌گذاران و کارفرمایان براي اجراي سيستم HSE در روند کاري پروژه (به‌منظور بهره‌مند شدن از مزايا و فوايد اين سيستم)، در سال‌های اخير بازار کار HSE براي متخصصان HSE و کارشناسان HSE از شرايط بسيار مطلوبي برخوردار است.

با توجه به مزاياي آشنايي و اجراي سيستم HSE در روند اجراي پروژه‌ها و بازار کار رو به رشد و پررونق متخصصان اين سيستم، دوره‌های آموزشي HSE در سال‌های اخير با استقبال قابل‌توجه متقاضيان مواجه شده است، ازاین‌رو برخي از مراکز معتبر آموزشگاهي اقدام به برگزاري دوره‌های آموزشي HSE و ارائه گواهينامه HSE کرده‌اند. با توجه به اهميت مبحث آموزشي HSE شرکت در دوره‌های آموزشي HSE به کليه علاقه‌مندان اين حوزه توصيه می‌شود.

 

بیشتر بخوانبد:

مقالات مرتبط با  HSE